با وجود اینکه می‌توانید از بسیاری از ویژگی‌ها و تکنیک‌های امنیتی برای محافظت از داده‌های رایانه یا تلفن هوشمند خود استفاده کنید، اما با همان سرعتی که پیشرفت‌های امنیتی ایجاد می‌شوند، ویروس‌ها و بدافزارها نیز پیچیده‌تر می‌شوند. ویروس PUP از جمله ویروس‌های خطرناک‌تر است که به برنامه‌های بالقوه ناخواسته اشاره دارد.
بااین‌حال، اقدامات زیادی وجود دارد که می‌توانید برای محافظت از داده‌های خود و به حداقل رساندن خطر آن‌ها انجام دهید. برای جلوگیری از آلوده شدن رایانه شما توسط بدافزارها، باید از انواع مختلف ویروس‌ها و بدافزارهایی که می‌توانند به رایانه شما آسیب رسانند و اطلاعات شما را سرقت کنند، آگاه باشید.
در این مقاله به بررسی ویروس PUP و نحوه جلوگیری و از بین بردن آن‌ها می‌پردازیم.
در ضمن اگر علاقمند به آشنایی با تهدیدات کامپیوتری هستید، می‌توانید مقاله‌ی ما را با عنوان آشنایی با خطرناک‌ترین ویروس‌های کامپیوتری مطالعه بفرمایید.
فهرست مطالب
ویروس PUP چیست؟
PUP یک برنامه نرم‌افزاری است که می‌تواند بدون اطلاع و کسب اجازه وارد کامپیوتر شما شود. زمانی که درحال دانلود یک نرم‌افزار قانونی هستید، معمولاً برنامه‌های PUP به‌طور هم‌زمان نصب می‌شوند.
زمانی که برنامه‌ای را دانلود کرده‌اید و مراحل نصب را طی می‌کنید، خواندن اطلاعیه‌های هر مرحله بسیار اهمیت دارد. بسیاری از کاربران با نصب سریع یک برنامه و تأیید کردن تمام پرسش‌ها اشتباه می‌کنند. این اشتباه باعث می‌شود که کاربران یک برنامه کاملاً جداگانه را به‌طور تصادفی دانلود کنند.
ویروس‌های PUP از نظر شدت تخریب متفاوت هستند. بااین‌حال، حذف یک PUP اغلب دشوار است، به‌همین دلیل است که شما باید اقدامات لازم را انجام دهید تا در وهله اول از دانلود آن‌ها اجتناب کنید.
همچنین نصب یک برنامه آنتی‌ویروس قوی ابزارهایی را در اختیار شما قرار می‌دهد تا ویروس‌های PUP را اسکن کنید و ویروس‌های شناسایی‌شده را حذف کنید.
خط مقدم محافظت از امنیت کامپیوتر شما، استفاده از آنتی ویروسی است که قابلیت اطمینان بالایی داشته باشد و مدام به روزرسانی شود. ما در مجموعه‌ی شیدافزار برای این نگرانی شما عزیزان، ضدویروس شید را پیشنهاد می‌کنیم.
پیدا شدن PUP در اسکن بدافزار
اگر در حین اسکن سیستم‌عامل خود یک ویروس یا فایل PUP شناسایی کردید، نشان‌دهنده این است که یک یا چند نرم‌افزار جدیدی که دانلود کرده‌اید آن را به دستگاه شما منتقل کرده‌اند. البته، این فرآیند کاملاً قانونی است زیرا هر زمان که نرم‌افزار دارای مجوز را با یک PUP دانلود و نصب می‌کنید، موافقت‌نامه مجوز کاربر نهایی EULA را می‌پذیرید.
آیا فایل‌های PUP و ویروس‌ها بدافزار هستند؟
فایل‌ها و ویروس‌های PUP ممکن است در برخی ویژگی‌ها شبیه بدافزار باشند. هر دو آن‌ها هنگام دانلود می‌توانند برای دستگاه مشکل‌ساز شوند. بااین‌حال، فایل‌های PUP از برنامه‌های دارای مجوز دانلودشده، بدافزار نیستند.
زیرا برخی از فایل‌های PUP از بارگیری‌های نرم‌افزاری رایگان و قانونی می‌آیند، که گاهی حاوی ابزارهای ناخواسته یا سایر داده‌های بی‌فایده هستند. بدافزار در این میان، نرم‌افزار مخربی است که بدون مجوز وارد دستگاهی می‌شود تا سیستم شما را هک کند.
آیا فایل‌ها و ویروس‌های PUP خطرناک هستند؟
فایل‌ها و ویروس‌های PUP تهاجمی هستند، اما دقیقاً خطرناک یا مضر نیستند. اما تهاجمی بودن آن‌ها می‌تواند باعث آزار شدید شود. زیرا فایل‌های PUP به‌طور خودکار ابزارها و داده‌هایی را که شما نیاز ندارید، دانلود می‌کنند.
این برنامه‌های غیرضروری مقادیر زیادی از منابع سیستم کاربر را مصرف می‌کنند به همین دلیل آن‌ها می‌توانند سیستم‌عامل شما را کندتر کنند.
بااین‌حال ممکن است با انواع مختلفی از ویروس‌های PUP مواجه شوید که می‌توانند خطرناک باشند. یکی از انواع رایج ویروس PUP-Gen، یک بدافزار خطرناک تروجان است که می‌تواند دستگاه و داده‌های شما را سرقت کند.
البته این نوع از ویروس PUP تنها از نرم‌افزارهای شخص ثالث بدون مجوز یا مخرب می‌آیند. شما می‌توانید با آگاهی بیشتر از آن‌ها اجتناب کنید.
علائم نشان‌دهنده وجود ویروس PUP در سیستم
بدون یک ضدویروس قوی، ممکن است به‌راحتی نتوانید فایل‌های PUP و ویروس‌ها را شناسایی نکنید. اگر فکر می‌کنید برنامه‌ای را بدون خواندن EULA نصب کرده‌اید، به‌دنبال علائم و نشانه‌های ویروس PUP باشید. این علائم عبارتند از:
- حتی زمانی که مرورگر باز ندارید، تبلیغات در رایانه شما ظاهر می‌شود.
- صفحات وب که به‌طور منظم بازدید می‌کنید به‌درستی نمایش داده نمی‌شوند.
- پیوندهایی که روی آن‌ها کلیک می‌کنید شما را به وب‌سایت‌هایی می‌فرستند که قصد بازدید از آن‌ها را نداشتید.
- صفحه اصلی مرورگر وب شما بدون هیچ ورودی مستقیم از طرف خودتان تغییر می‌کند.
- برنامه‌های ناخواسته بدون اطلاع شما نصب می‌شوند.
- پنجره‌های بازشو که در مرورگر شما ظاهر می‌شوند، به‌روزرسانی‌هایی را توصیه می‌کنند که مورد نیاز نیستند.
راهکارهای جلوگیری از ویروس PUP
باوجوداینکه ویروس‌های PUP پس از ورود به دستگاه شما می‌توانند بر سیستم‌عامل شما تأثیر منفی بگذارند، اما از ساده‌ترین مواردی هستند که می‌توان از آن‌ها اجتناب کرد.
اگر اقدامات احتیاطی مناسب را انجام دهید، می‌توانید از آسیب ویروس‌های PUP جلوگیری کنید. این اقدامات احتیاطی شامل جلوگیری از به‌روزرسانی‌های جعلی و همچنین خواندن کامل دستورالعمل‌های نصب است.
1) از به‌روزرسانی‌های جعلی خودداری کنید:
معمولا کاربرانی که به اینترنت دسترسی دارند وب‌سایت‌هایی را پیدا می‌کنند که به آن‌ها یادآوری می‌کند جاوا یا فلش پلیر خود را به آخرین نسخه به‌روز کنند. این وب‌سایت‌ها معمولاً تنها با هدف پیشبرد برنامه‌های PUP ایجاد می‌شوند.
اگر تابه‌حال وارد وب‌سایتی شدید که به‌روزرسانی‌های جعلی برنامه‌های رایانه شما را تبلیغ می‌کند، مطمئن شوید که روی دکمه رد کردن کلیک کرده‌اید.
2) EULA را با دقت بخوانید:
هر بارگیری برنامه دارای یک EULA است که باید قبل از نصب برنامه آن را بخوانید و تأیید کنید. ازآنجایی‌که EULA می‌تواند طولانی و پرمعنا باشد، بسیاری از کاربران از آن‌ها عبور و به‌طور خودکار با شرایط موافقت می‌کنند.
اگر برای خواندن هر کلمه در EULA وقت ندارید، به‌عنوان بالای توافق‌نامه نگاه کنید. اگر عنوان به برنامه‌های همراه اشاره دارد، آن را نپذیرید.
3) اقدامات امنیتی را در رایانه شخصی خود افزایش دهید:
بهترین راه برای محافظت از رایانه در برابر ویروس‌های PUP استفاده از یک برنامه آنتی‌ویروس برای شناسایی و حذف آن‌ها است. بسیاری از برنامه‌های اضافی امنیت سایبری می‌توانند شما را به‌طور کامل در برابر این ویروس‌ها و هر ویروس دیگری محافظت کنند.
هنگامی که به‌دنبال بهترین برنامه آنتی‌ویروس هستید، مطمئن شوید که برنامه‌ای را انتخاب کرده‌اید که بتواند رایانه شما را در برابر ویروس‌ها، جاسوس‌افزارها، تروجان‌ها و ابزارهای تبلیغاتی مزاحم محافظت کند.
4) دستورالعمل نصب را به‌طور کامل بخوانید:
هر زمان که یک برنامه نرم‌افزاری را دانلود می‌کنید، به‌صورت خودکار فرایند نصب را طی می‌کنید. در طی این فرآیند، بیشتر ویروس‌های PUP روی رایانه‌های شخصی نصب می‌شوند. احتمالاً از شما خواسته می‌شود که تنظیمات نصب Express یا Custom را در ابتدای دستورالعمل‌های نصب انتخاب کنید.
اطمینان حاصل کنید که همیشه گزینه “Custom” را انتخاب کنید، که به شما امکان می‌دهد تمام جنبه‌های برنامه نصب‌شده را مشاهده کنید. اگر تنظیمات Express را انتخاب کنید، عوال مخرب تنظیمات دل‌خواه خود را انتخاب می‌کند. این امر می‌تواند منجر به دانلود یک ویروس PUP بدون اطلاع شما شود.
مراحل حذف ویروس PUP از سیستم‌عامل
برای خلاص شدن از شر ویروس PUP، راهکاری مختلفی وجود دارد. درحالی‌که PUP نوعی نرم‌افزار مخرب است، مهم است که بدانیم حذف این ویروس‌ها در مقایسه با باج‌افزار و بدافزارهای مشابه، همیشه دشوار نیست.
در بیشتر شرایط، اجرای یک برنامه آنتی‌ویروس که می‌تواند ویروس‌های PUP را شناسایی کند، برای شناسایی و حذف برنامه‌های ناخواسته نصب‌شده بر روی رایانه شما کافی است.
اگر متوجه یک PUP وجود دارد که نرم‌افزار آنتی‌ویروس شما آن را شناسایی نکرده است، از روش‌های حذف دستی استفاده کنید.
1) برنامه را حذف کنید:
اولین گزینه این است که برنامه را حذف کنید. به بخش «افزودن/حذف برنامه‌ها» در قسمت تنظیمات سیستم خود بروید. برنامه ناخواسته ممکن است در این بخش فهرست شده باشد. اگر یک ویروس PUP وجود دارد، گزینه‌ای برای حذف برنامه باید در دسترس باشد.
اگر هنوز برنامه را باز نکرده‌اید و به‌طور گسترده از آن استفاده نمی‌کنید، کلیک کردن روی دکمه حذف برای خلاص شدن از شر آن کافی است.
همچنین می‌توانید با استفاده از یک اسکنر بدافزار تعیین کنید که برنامه در کجا اجرا می‌شود. سپس ممکن است از این گزینه که به‌صورت دستی برنامه را از رایانه خود حذف کنید، برخوردار باشید. به یاد داشته باشید که این روش ایده‌آل نیست زیرا تمایز بین برنامه‌های PUP و برنامه‌های قانونی چالش‌انگیز است.
2) برنامه را غیرفعال کنید:
یکی دیگر از گزینه‌های قابل اجرا، غیرفعال کردن برنامه است که برای انواع خاصی از PUP امکان‌پذیر است. اگر PUP یک تغییر مسیر یا نوار ابزار خاص در مرورگر شما باشد، این برنامه ممکن است به‌عنوان یک افزونه برای مرورگر شما اجرا شود.
برای حذف برنامه افزودنی، به‌سادگی به رابط برنامه افزودنی و افزونه مرورگر خود بروید. از اینجا، می‌توانید هر افزونه‌ای را که دانلود نکرده‌اید، جستجو کنید.
همیشه این احتمال وجود دارد که یک PUP به برنامه خطرناک‌تری متصل شود که می‌تواند اطلاعات را به سرقت ببرد یا به رایانه شما آسیب برساند. به‌این‌ترتیب، باید هر افزونه‌ای را که خودتان دانلود نکرده‌اید به‌طور دائم غیرفعال کنید.
3) یک جستجوی وب انجام دهید:
اگر مراحل بالا جواب نداد، سعی کنید نحوه حذف برنامه خاص را در Google یا Bing جهت از بین بردن ویروس PUP جستجو کنید. اگر اکثر PUPها قبلاً توسط سایر کاربران دانلود شده باشند، حتما راهکاری برای حذف آن‌ها نیز وجود خواهد داشت.
نکاتی برای بهبود امنیت سیستم شما
تقویت تدابیر امنیتی در رایانه شما یک راه عالی برای جلوگیری از آلوده شدن آن توسط ویروس‌های PUP و سایر اشکال بدافزار است. برخی از روش‌هایی که می‌توانید برای تقویت امنیت خود دنبال کنید، عبارتند از:
- اتصال به یک شبکه امن همراه با VPN را در نظر بگیرید.
- فایروال‌های سیستم‌عامل و روتر خود را فعال کنید.
- هر ویژگی پیش‌فرضی را که استفاده نمی‌کنید، غیرفعال کنید.
- یک نرم‌افزار آنتی‌ویروس نصب کنید.
- از شر برنامه‌های غیرضروری خلاص شوید.
- هرگز روی پیوست‌های ایمیل از فرستنده‌هایی که نمی‌شناسید، کلیک نکنید.
- نرم‌افزار و سیستم‌عامل خود را به‌طور مرتب به آخرین نسخه به‌روز کنید.
جمع‌بندی
حتی اگر ویروس‌های PUP به‌شدت باج‌افزارها و تروجان‌ها نباشند، می‌توانند رایانه شما را با ابزارهای تبلیغاتی مزاحم آلوده کرده و باعث بی‌ثباتی کلی سیستم‌عامل شما شوند. توصیه می‌شود اقدامات پیشگیرانه را برای تقویت امنیت رایانه، اطلاعات شخصی خود و جلوگیری از نصب ویروس PUP انجام دهید.
دوست عزیز
به انتهای این مقاله رسیدیم. از اینکه تا به اینجای کار با ما همراه بودید، سپاسگزاریم. خوشحال می‌شویم که نظر شما عزیزان را در قسمت کامنت مطالعه کنیم. اگر به مطالب بیشتر در حوزه‌ی امنیت و هک علاقمندید می‌توانید وبلاگ ما را دنبال کنید.