برخی از کاربران امنیت کامپیوترهای خود را نادیده می‌گیرند، این سهل‌انگاری اغلب منجر به بروز مشکلات مختلفی می‌شود. بنابراین آشنایی با انواع مختلف ویروس های کامپیوتری و نحوه‌ی عملکردشان لازم و ضروری است.
ویروس های کامپیوتری نوعی از برنامه‌های مخرب هستند که در هنگام اجرا، تکثیر می‌شوند و کد خود را در سیستم کاربر قرار می‌دهند. این کد سایر فایل‌ها و برنامه‌های موجود در سیستم شما را آلوده می‌کند.
ویروس های کامپیوتری انواع مختلفی دارند که هرکدام دستگاه را به شیوه‌ای متفاوت آلوده می‌کنند.
در این مقاله قصد داریم تا شما را با چیستی و انواع ویروس های کامپیوتری آشنا کنیم.
در ضمن اگر به‌دنبال راهکارهایی، برای بالابردن امنیت کامپیوتر خود هستید میتوانید مقاله‌ی ما را با عنوان امنیت کامپیوتر شخصی و روش‌های بهبود آن مطالعه بفرمایید.
فهرست مطالب
ویروس کامپیوتری چیست؟
ویروس کامپیوتری قطعه‌ای از کدهایی هستند که در یک برنامه قانونی جاسازی می‌شود و با قابلیت تکثیر خود برنامه‌های دیگر را در رایانه کاربران آلوده می‌کند. درست مانند نحوه ابتلای انسان به سرماخوردگی یا آنفولانزا، این ویروس‌ها می‌توانند در داخل سیستم غیرفعال بمانند و درست در زمانی که انتظارش را ندارید، فعال شوند.
راه‌های متعددی برای آلوده شدن سیستم شما به این ویروس های کامپیوتری وجود دارد. برخی از این روش‌ها عبارتند از: پیوست‌های ایمیل، دانلود فایل، نصب نرم‌افزار و یا لینک‌های ناامن.
این ویروس‌ها می‌توانند رمزهای عبور را به سرقت ببرند، به حساب‌های شبکه‌های اجتماعی یا حساب‌های بانکی آنلاین شما دسترسی پیدا کنند. حتی می‌توانند تمام داده‌های شما را از بین ببرند.
امروزه ویروس های کامپیوتری یک موضوع نگران کننده هستند، زیرا می‌توانند سالانه میلیاردها دلار خسارت اقتصادی وارد کنند.
ازآنجایی‌که ویروس های کامپیوتری به قسمت برنامه‌نویسی و نرم‌افزاری دستگاه ضربه می‌زنند، قابل مشاهده نیستند. اما نشانه‌های خاصی وجود دارد که می‌توانند به شما در شناسایی و تجزیه‌وتحلیل این ویروس‌ها کمک کنند. در ادامه نشانه‌هایی که ممکن است در شناسایی ویروس های کامپیوتری کمک کننده باشند را بیان کرده‌ایم:
سرعت سیستم:
زمانی که یک ویروس به‌طور کامل در دستگاه شما اجرا شود، فرایند باز کردن و اجرا شدن برنامه‌ها ممکن است طولانی‌تر شود و همچنین کل پردازش سیستم به کندی شروع به‌کار کند.
ویندوز پاپ آپ:
شاید برای شما سوال باشد که ویندوز پاپ آپ چیست؟ ویندوز پاپ آپ یک نوع پنجره کوچک است که در ویندوز ظاهر می‌شود و اطلاعات، اعلان‌ها یا تبلیغات را به کاربر نمایش می‌دهد. این پنجره‌ها معمولاً برای جلب توجه کاربران به یک پیام خاص، اطلاعات فوری یا تبلیغات استفاده می‌شود. ویندوز پاپ آپ همچنین شامل دکمه‌های بستن، حذف یا رد کردن باشد تا کاربر بتواند آن را ببندد یا نادیده بگیرد.
ممکن است برخی از این پنجره‌های بازشو یا ویندوز پاپ آپ‌ها ویروسی باشند، و درنهایت منجر به آلودگی دستگاه شما شوند.
اجرای برنامه‌ها:
ممکن است فایل‌ها یا برنامه‌ها در پس‌زمینه سیستم به‌صورت خودکار باز شوند و شما حتی از آن‌ها اطلاعی نداشته باشید.
خروج از حساب‌ها:
درصورت حمله ویروس، احتمال هک شدن حساب‌ها افزایش پیدا می‌کند. حتی سایت‌های که با رمز عبور محافظت می‌شوند نیز ممکن است هک شوند و دسترسی شما به آن‌ها قطع شود.
خاموشی دستگاه:
در بیشتر موارد، اگر ویروس در حداکثر فایل‌ها و برنامه‌ها پخش شود، این احتمال وجود دارد که کل دستگاه از کار بیفتد.
اولین چیزی که ممکن است درصورت حمله ویروس متوجه آن شوید؛ سرعت پردازش سیستم شما است. و سپس به‌تدریج تغییرات دیگر نیز قابل مشاهده است.
انواع ویروس های کامپیوتری
مجرمان سایبری در سرقت داده‌های محرمانه روز‌به‌روز بهتر و خبره‌تر می‌شوند. همچنین ویروس های کامپیوتری به‌سرعت درحال توسعه هستند. میلیون‌ها ویروس در سراسر جهان وجود دارد، در ادامه برخی از رایج‌ترین این ویروس‌ها را بیان خواهیم کرد:
1) ویروس آلوده کننده فایل
ویروسی است که خود را به برنامه‌ها متصل می‌کند. به این ویروس انگل یا parasitic virus نیز می‌گویند که معمولاً فایل‌هایی با پسوندهای .exe یا .com را درگیر می‌کند. برخی از آلوده کننده‌های فایل می‌توانند فایل‌های میزبان را بازنویسی کنند و برخی دیگر می‌توانند به قالب‌بندی هارد دیسک شما آسیب برسانند.
2) Macro ماکرو ویروس
این نوع ویروس معمولاً در برنامه‌هایی مانند Microsoft Word یا Excel یافت می‌شود. همچنین به‌عنوان بخشی از یک سند ذخیره می‌شوند و زمانی که فایل‌ها به رایانه‌های دیگر منتقل می‌شوند (اغلب از طریق پیوست‌های ایمیل)، می‌توانند پخش شوند.
3) Hijacker مرورگر
این ویروس تنظیمات مرورگر شما را هدف قرار می‌دهد و آن‌ها را تغییر می‌دهد. به این ویروس تغییر دهنده مسیر مرورگر یا browser redirect virus می‌گویند. زیرا مرورگر شما را به وب‌سایت‌های مخرب دیگری هدایت می‌کند که شما قصد بازدید از آن‌ها را ندارید. این ویروس می‌تواند از تهدیدهای دیگری مانند تغییر صفحه اصلی پیش‌فرض مرورگر، برخوردار باشد.
4) Web Scripting Virus
یک ویروس بسیار حیله‌گر است که وب‌سایت‌های محبوب را هدف قرار می‌دهد. کاری که این ویروس انجام می‌دهد بازنویسی کد روی یک وب‌سایت و درج لینک‌هایی است که می‌توانند نرم‌افزارهای مخرب را روی دستگاه شما نصب کنند. ویروس‌های برنامه‌نویسی وب می‌توانند کوکی‌های شما را بدزدند و از اطلاعات شما سوءاستفاده کنند.
5) ویروس بخش بوت
زمانی که کامپیوترها از طریق فلاپی دیسک بوت می‌شدند، این ویروس‌ها رایج بودند. امروزه، این ویروس‌ها در اشکال رسانه‌های فیزیکی مانند هارد دیسک‌های خارجی یا USB توزیع شده‌اند. اگر رایانه به ویروس بخش بوت آلوده شده باشد، این ویروس به‌طور خودکار در حافظه بارگیری یا دانلود می‌شود و کنترل رایانه شما را در دست می‌گیرد.
6) ویروس چند شکلی یا Polymorphic
این ویروس قابلیت فرار از برنامه‌های ضدویروس را دارد، زیرا می‌تواند هر بار که فایل آلوده فعال می‌شود کدها را تغییر دهد.
7) Resident Virus
این ویروس خود را در حافظه رایانه شما ذخیره می‌کند و از این طریق فایل‌های کامپیوترتان را آلوده می‌کند. این ویروس می‌تواند سیستم‌عامل شما را نیز درگیر کند که منجر به خراب شدن فایل‌ها و برنامه‌ها می‌شود.
8) ویروس چند جانبه
نوعی ویروس که بسیار سرایت کننده است و می تواند به راحتی در سیستم کامپیوتر شما پخش شود. این ویروس می‌تواند چندین بخش از یک سیستم از جمله حافظه، فایل‌ها و بخش بوت را آلوده کند و همین امر مهار آن را دشوار می‌کند.
اگر علاقمند به آشنایی بیشتر با انواع بدافزارها و ویروس های کامپیوتری هستید، میتوانید مقاله ما را با عنوان آشنایی با انواع بدافزارها و چگونگی عملکرد آن‌ها مطالعه بفرمایید.
راهکارهای عملی برای محافظت در برابر ویروس های کامپیوتری
ویروسی که شناسایی نشود، می‌تواند باعث آلودگی و سپس تخریب دستگاه شما شود. اما اگر به‌موقع شناسایی و اقدامات مناسب انجام گیرد، آسیبی نخواهد داشت (درست مانند نحوه محافظت از خود در برابر ابتلا به ویروس‌های جسمانی).
نکاتی که در راستای ایمن نگه داشتن کامپیوتر خود باید رعایت کنیم:
- از کلیک بر روی لینک‌های مشکوک خودداری کنید.
- ضمیمه‌ها یا پیوست‌های ایمیل را قبل از باز کردن آن اسکن کنید.
- از کلیک بر روی تبلیغات پاپ آپ خودداری کنید و یک مسدود کننده پاپ آپ برای مرورگر وب خود نصب کنید.
- هنگامی که به وب‌سایت دیگری هدایت می‌شوید، کاری انجام ندهید و بلافاصله سایت را ترک کنید.
- یک برنامه ضد ویروس قابل اعتماد نصب کنید و همیشه آن را به‌روز نگه دارید.
خط مقدم محافظت از امنیت کامپیوتر شما، استفاده از آنتی ویروسی است که قابلیت اطمینان بالایی داشته باشد و مدام به روزرسانی شود. ما در مجموعه‌ی شیدافزار برای این نگرانی شما عزیزان، ضدویروس شید را پیشنهاد می‌کنیم.
جدیدترین آمارها در مورد میزان آسیب ویروس های کامپیوتری
براساس اطلاعاتی که از یک نظرسنجی که از 5400 تصمیم‌گیرنده فناوری اطلاعات به دست آمد، مشخص شد که به‌طور متوسط، باج‌دهندگان تنها می‌توانند 65 درصد از داده‌های رمزگذاری شده را پس بگیرند و بیش از یک سوم اطلاعات غیرقابل دسترسی می‌مانند.
طبق گزارش IBM هزینه‌های حملات سایبری در ایالات متحده حدود 3.86 میلیون دلار است. همچنین شناسایی و مهار نقض به‌طور متوسط 280 روز طول می‌کشد.
FTC در سال 2020، حدود 1.4 میلیون گزارش سرقت هویت از طریق ویروس های کامپیوتری دریافت کرد که این تعداد دو برابر سرقت‌های سال 2019 می‌باشد.
البته این آمار به‌سرعت تغییر می‌کند و براساس منابع مختلف مانند نوع ویروس، منطقه جغرافیایی و صنعت قابل تغییر است.
جمع‌بندی
به‌طور کلی با توجه به افزایش جرایم سایبری و بدافزارهای خطرناک، بهتر است که تمام جوانب احتیاط را رعایت کرده و در کنار استفاده از یک ضدویروس قابل اعتماد و حرفه‌ای، از باز کردن سایت، لینک و پیوست‌های ناشناس خوداری کنید.
دوست عزیز
به انتهای این مقاله رسیدیم. از اینکه تا به اینجای کار با ما همراه بودید، سپاسگزاریم. خوشحال می‌شویم که نظر شما عزیزان را در قسمت کامنت مطالعه کنیم. اگر به مطالب بیشتر در حوزه‌ی امنیت و هک علاقمندید میتوانید وبلاگ ما را دنبال کنید.
۲ نظر در “آشنایی با انواع مختلف ویروس های کامپیوتری”